Türk Devletleri Parlamentoları Dışişleri Komisyonları Toplantısının açılışı İstanbul’da gerçekleştirildi.
Kentteki bir otelde düzenlenen toplantıya Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Yatırım Fonu, Türk Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (TTSO) ve bakanlık temsilcileri katıldı.
Toplantıya başkanlık eden TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay, konuşmasında, Türk dünyasıyla ilişkileri çok taraflı olarak geliştirmeyi sürdürdüklerini belirterek, “Türk dünyası olarak büyük çabalarla inşa ettiğimiz işbirliği mekanizmalarımız bugün her alanda kurumsallaşmakta ve sağlam temellere kavuşmaktadır.” dedi.
Oktay, “Bugün mevcut Türk işbirliği teşkilatları çerçevesinde oluşturulan işbirliği platformları uluslararası arenada dikkatle takip edilir hale gelmiş, üçüncü ülkelerin işbirliği yapmak istediği prestijli bir konuma yükselmiştir.” ifadelerini kullandı.
Türk dünyası ülkeleri arasındaki ticari işbirliğinin artması gerektiğine işaret eden Oktay, enerji, orta koridor, yatırımlar ve bağlantısallık gibi konularda yoğun çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi.
Oktay, Gazze’de ateşkesin kalıcı olarak sağlanması, varılan ateşkes anlaşmasının tüm boyutlarıyla uygulanması ve insani yardımların engelsiz bir şekilde bölgeye ulaştırılmasının önemine işaret ederek, “Filistinlilerin öz vatan topraklarından, öz vatanlarından üçüncü ülkelere sürülmesi yönündeki açıklamaları ve girişimleri şiddetle reddetmeliyiz.” dedi.
Suriye’nin yeniden barışa, istikrara ve refaha kavuşması, ülkenin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün temini için Şam’daki yeni yönetimin uluslararası toplum tarafından desteklenmesi ve Suriye’ye yönelik uluslararası yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurgulayan Oktay, “Suriye’nin terörden tamamen arındırılması ve ülkenin kuzeydoğusundaki DEAŞ, PKK, YPG, PYD, SDG gibi terör unsurlarından tamamen kurtulması gerekmektedir.” diye konuştu.
“(Rusya- Ukrayna barışı) Türkiye olarak daha önce gösterdiğimiz çabalara yenilerini eklemeye hazırız”
Oktay, “Rusya-Ukrayna Savaşı’nın her iki tarafın da masada olduğu diyalog ve diplomatik mekanizmalarla adil ve kalıcı bir şekilde çözüme kavuşturulması noktasında Türkiye olarak daha önce gösterdiğimiz çabalara yenilerini eklemeye hazırız.” dedi.
Güney Kafkasya’da barışın, istikrarın ve refahın kalıcı olarak temin edilmesinin büyük önem taşıdığını vurgulayan Oktay, Kıbrıs meselesinin “egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü temelinde kalıcı ve adil bir şekilde” çözülmesi için de çaba harcanması gerektiğine işaret etti.
Oktay’ın konuşmasının ardından komisyon başkanları hitap etti.
Azerbaycan Milli Meclisi Dışişleri ve Parlamentolararası İlişkiler Komitesi Başkanı Samed Seyidov, Türk devletleri ülkeleri arasında savunma ve güvenlik konusunda da işbirliklerinin başarılı şekilde devam ettiğini vurguladı.
Kazakistan Temsilciler Meclisi Uluslararası İlişkiler, Savunma ve Güvenlik Komitesi Başkanı Aigul Kuspan da Türk dünyası ülkelerinin işbirliğinin her geçen gün geliştiğini belirterek, bunun tüm sektörleri olumlu etkilediğini dile getirdi.
Kırgızistan Meclisi Uluslararası İlişkiler, Savunma, Güvenlik ve Göç Komisyonu Başkanı Ulan Primov ise Türk dünyasıyla ilişkileri daha da geliştirmek ve derinleştirmek amacıyla teşkilat bünyesinde aktif çalışmalara devam etmeye hazır olduklarına işaret ederek, ülkesinin dönem başkanlığı çerçevesinde bu yıl birçok etkinliğin planlandığını aktardı.
Özbekistan Ali Meclisi Yasama Kanadı Uluslararası İlişkiler ve Güvenlik Komisyonu Başkanı Ulugbek Sermatov da Türk dünyası ülkelerinin çok fazla değer ve potansiyele sahip olduğunu ancak teşkilatın tüm potansiyelini tam olarak gerçekleştiremediğini söyledi.
Özbekistan Ali Meclis Senatosu Uluslararası ve Dış Ekonomik İlişkiler, Yabancı Yatırımlar ve Turizm Komisyonu Başkan Vekili Odiljon Mamatkarimov ise Türk devletleri arasında doğru konuları değerlendirme ve parlamentolar arası ilişkileri güçlendirmelerinin amaçlarına ulaşmalarını sağlayacağını ifade etti.
Türkmenistan Meclisi Uluslararası ve Parlamentolararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Maksat Kuliyev de Türk dünyası ülkelerin liderlerinin, Türk devletlerinin ikili ve çok taraflı ilişkilerini, prestijli uluslararası ve bölgesel kuruluşlar çerçevesinde sistematik bir şekilde geliştirmeye ve güçlendirmeye büyük önem verdiğini söyledi.
KKTC Cumhuriyet Meclisi Hukuk, Siyasi İşler ve Dış İlişkiler ve Savunma Komisyonu Başkanı Yasemi Öztürk ise “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türk Devletleri Teşkilatı’nın ve TÜRKPA’nın gözlemci üyesi olarak bu kuruluşların çalışmalarına aktif katkı sağlamaya ve bu birlikteliği güçlendirmeye kararlıdır.” ifadelerini kullandı.
Öztürk, KKTC’nin, sahip olduğu imkan ve kabiliyetlerle Türk dünyasına güç katabilecek potansiyelde olduğunu vurguladı.
TÜRKPA Genel Sekreteri Mehmet Süreyya Er de Türk devletlerinin Türk işbirliğine olan güçlü iradesinin, TÜRKPA’nın faaliyetlerine ivme kazandırdığını belirterek, bugün burada birlikte bulunmalarının “ortak değerlerin” bir sonucu olduğunu vurguladı.
TDT Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman ise TDT’nin kurumsallaşma ve genişleme süreçlerini büyük ölçüde tamamladığını belirterek, özellikle son dönemde ortak alfabe konusunda önemli kazanımlar elde ettiğini dile getirdi.
Kocaman, “Teşkilat gelmiş olduğu aşamada artık proje bazlı çalışmalara ilaveten ülkelerimiz arasında bağlayıcı anlaşmaların akdedildiği ve Türk devletleri arasındaki bağların bütünleştiği yeni bir döneme geçiş yapmaktadır.” dedi.
Konuşmaların ardından toplantının gündemi kabul edildi ve ardından kapalı oturumlara geçildi.
