ABD’de Kasım 2024’teki başkanlık seçimlerini Donald Trump’ın kazanması, Ukrayna yönetiminde ve Kiev’deki Batı yanlısı çevrelerde neden olduğu rahatsızlık hissi katlanarak artıyor. Çünkü hem Trump’ın bu savaşı -Ukrayna’nın tavizler vermesi pahasına da olsa- sona erdirmek istediği biliniyordu hem de ABD başkanının Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile ilişkilerinin “limoni” olduğu sır değildi. Ancak Trump’ın göreve başlamasından bir ay geçmeden Zelenski’yi düş kırıklığına uğratacak bu kadar açıklama yapacağı tahmin edilmiyordu.
Önce Zelenski yönetimi, ABD’ye “Gelin, doğal kaynaklarımızdan yararlanın ama bunun karşılığında bize güvenlik garantileri verin” dedi. Zelenski’nin bu şekilde Ukrayna’nın zenginliklerini Batılı ülkelere sunması ülke içinde de eleştirilere neden olmuştu. Yine de Trump, hem Ukrayna madenlerin istediğini açıkladı hem de bunun karşılığında Rusya’nın gelecekte tekrar saldırma olasılığına karşı hiçbir güvenlik garantisi sunmadı.
Trump’a göre Ukrayna, bu zamana kadar ABD’den aldığı yardımlar karşılığında zaten bu madenleri vermek zorundaydı. Trump’ın bu yaklaşımı üzerine ABD ile Ukrayna arasında imzalanması beklenen maden kullanım anlaşması Kiev tarafından reddedildi.
TRUMP KIZDI
Ayrıca Kiev, Ukrayna ile ilgili konuların kendisine danışılmadan ABD ile Rusya arasında yapılacak doğrudan görüşmelerde ele alınmasını istemiyordu. Trump yönetimiyse Zelenski’ye bilgi vermeden Ruslarla Suudi Arabistan’da görüştü ve bazı konularda uzlaşma sağladı.
Son olaraksa Trump, Zelenski’nin kamuoyu desteğinin yüzde 4’lerde olduğunu söyleyerek seçimlere gidilmesi gerektiğini söyledi. Zelenski ise buna Trump’ın “Rusların iddialarıyla kendisine saldırdığı” şeklinde bir yanıt verince ABD başkanı önceki akşam Ukraynalı mevkidaşına “diktatör” dedi. Zelenski ise “Amerikan pragmatizmine güveniyorum” ifadeleriyle karşılık verdi.
Zelenski’nin Trump’la bu üç konu hakkında açık polemiğe girmesinde “Batı dünyasının Trump’tan ibaret olmadığı” ve “Rusya karşıtı çevrelerin ABD başkanını ikna edebileceği beklentisi” var. Ukrayna’da savaşın sürmesini savunan çevreler de İngiltere’nin ile bazı Avrupa ülkelerinin yaklaşımının Trump’ınkinden farklı olduğuna dikkat çekiyor. Ukrayna’da kimileri, bu son gelişmelerin Zelenski’nin kamuoyu desteğini arttıracağını söylerken kimileriyse “Tamam Trump’ın tavrı yanlıştı ama Zelenski’nin ona açıktan yanıt vermesi de iyi olmadı. ABD, bizim başlıca müttefikimiz” diyor. Trump’ın ne kadar direteceği gelecek günlerde görülecek. Kesin olan şu ki bütün bölgeyi belirsiz, karmaşık bir dönem bekliyor.
