Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu toplam beş bankacı net rezervlerin geçen hafta 4.9 milyar dolar artışla 15.8 milyar dolara yükselmesini bekliyor.
Bankacılar, Merkez Bankası’nın (TCMB) yarın saat 14.30’da açıklayacağı toplam rezervlerin 4 Ağustos itibarıyla 115.6 milyar dolara yükseleceğini hesaplıyor.
Bankacılar, TCMB rezervlerini bankanın geçiş dönemi olarak da adlandırdığı kamu kontrollü döviz politikalarından serbest politikalara geçiş sürecinde olduğu için yakından takip ediyor.
İKİ AYDA 15 MİLYAR DOLARDAN FAZLA TOPARLANDI
Genel seçimler öncesinde TL’nin değerinin korunması için rezervlerin kullanılmasını da içeren politikalar nedeniyle, TCMB döviz rezervleri 2 Haziran’da tarihi dip seviyeleri görmüştü.
TCMB net rezervleri, 2 Haziran’da -5.7 milyar dolara inerek 2002 yılında başlayan veri serisinin en düşük değerini almasından bu yana geçen iki ayda 15 milyar dolardan fazla toparlandı.
Merkez Bankası geçen yıl devreye aldığı önlemlerle ihracatçıların döviz gelirlerinin en az %40’ını rezervine katıyor. Türkiye yılda 250 milyar dolarlık ihracat yapıyor ve bu adım 12 ayda düzenli 100 milyar dolarlık rezerv kazanımı anlamına geliyor.
Seçimler öncesi bu tutarın tamamı hatta bazen daha fazlası piyasaya satılıyordu. TL’nin seçim öncesi olması gerekenden daha değerli kalmasını sağlayan bu süreçte ihracat vb. gelirler, TCMB rezervlerinin kendisi satılarak sağlanmıştı. Seçim sonrası ise bu süreç sona erdi.
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi rezervi yükseliş ve düşüş yönlü etkileyen bu adımların geçen hafta nette 1.4 milyar dolar artışa işaret ettiğini belirterek “… ilgili haftada yapılan bu tür alımların yaklaşık 1.4 milyar dolarlık (kısmının) piyasaya satılmayarak korunduğunu” söyledi.
TCMB’NİN DÜZENLİ DÖVİZ GELİRLERİ BULUNUYOR
TCMB’nin ihracat haricinde KKM, turizm, yabancıların konut ve vatandaşlık edinimi, YUVAM kaynaklı düzenli döviz gelirleri de bulunuyor.
TCMB döviz kazandırıcı işlemlerden toplanan dövizleri ise en çok kur korumalı mevduat ve ihracatçıların ithalat kaynaklı ihtiyaçlarını sağlamak için kullanırken; seviye değil likiditeyi gözettiğini belirtiyor.
Üst düzey bir bankacı, “TCMB rezervlerini kamu kontrollü yapıdan çıkışın devam ettiğini görmek için izliyoruz. Süreç kademeli olacağı için şu an geçiş dönemi, dolayısıyla bankanın düzenlemelerle döviz piyasasındaki belirleyici rolü devam ediyor” dedi ve ekledi:
“TCMB’nin geçen hafta eksiye geçtiği günler var ancak bunlara baktığımızda KKM ve ihracatçının ithalat ödemesini aldığı günlere denk geldiğini görüyoruz. Haftalık olarak bakınca 1.5 milyar dolar rezerv biriktirdiklerini görebiliyoruz. TCMB KKM zorlasa da rezerv artışını devam ettirmeye kararlı görünüyor” dedi.
TL’yi savunmak için kamu bankaları aracılığı ile rezerv satışına da olanak sağlayan Hazine protokolünün kullanımına son verilmesiyle başlayan rezerv artışı TCMB’nin bankalara rekor KKM dönüşleri kaynaklı oluşan döviz satışlarına rağmen devam ediyor.
TCMB, KKM dönüşleri için bankalara ihtiyacı olan dövizi doğrudan sağlayacak düzenlemeye giderken yaklaşık bir ay önce gerçekleşen değişimi işlemciler, daha “şeffaf” politikalara geçiş olarak niteliyor.
KKM’DE REKOR DÖNÜŞ
Bankacılar rezerv artışlarının, KKM dönüşlerinin rekor seviyede olduğu Ağustos ayında da devam etmesinin önemine dikkat çekiyorlar. Ağustos ayı için 45-50 milyar dolarlık KKM dönüşü olduğunu tahmin eden bankacılar kur farkı ödemelerinin de bu ay zirvede olacağını hesaplıyor.
TCMB’nin Haziran ve Temmuz ayı için 300 milyar TL civarında kur farkı ödediğine de dikkat çeken bankacılar Ağustos’ta ise kur farkı kaynaklı maliyeti 350 milyar TL öngörüyor. KKM 116.6 milyar dolara ulaştı. KKM’nin TL karşılığı ise 3.1 trilyon TL ile sektörün 12.5 trilyon TL’lik mevduatının önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Bankacılar KKM’nin sektör genelinde %70’in biraz üzerinde yenilendiğini tahmin ediyor.
